PROCEDURA MPZP I JEJ ETAPY – KONSULTACJE SPOŁECZNE

Opublikowane
PLAN ZABUDOWY - MPZP - KONSULTACJE SPOŁECZNE W TRAKCIE SPORZADZANIA MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Kontynuując wątek z poprzedniego artykułu – z perspektywy urbanisty, krok po kroku wyjaśniam jak powstaje MPZP. Z tego wpisu dowiesz się jak przebiega procedura planistyczna MPZP, ze szczególnym uwzględnieniem konsultacji społecznych, ważnych z perspektywy lokalnej społeczności i inwestorów. Zachęcam do uzupełnienia wiedzy o drugą część procesu tworzenia planu miejscowego.

Ten artykuł jest kontynuacją opisu procedury planistycznej. Jeżeli interesują Cię informacje na temat jej wstępnych etapów, to zachęcam Cię do przeczytania artykułu o pracach projektowych w trakcie procedury planistycznej.

Jeżeli potrzebujesz podstawowych informacji na temat miejscowych planów, to zachęcam Cię do przeczytania artykułu odpowiadającego na pytanie – co to jest MPZP.

SŁÓW KILKA NA WPROWADZENIE

W pracy zawodowej dość często spotykam się z niedoinformowaniem lokalnej społeczności i inwestorów na temat procedury sporządzania MPZP. Z założenia, procedura planistyczna w pełni transparentna i dająca szansę na wypracowanie projektu będącego wypadkową demokratycznego kompromisu, w praktyce jest dla wielu niezrozumiała i skomplikowana. Efekt? Obywatelskie planowanie przestrzenne i partycypacja społeczna, będąca esencją tej części procedury planistycznej, stają się jedynie zwykłą mrzonką. Konsekwencją niedoinformowania i wzajemnego braku zrozumienia są nawet zarzuty wobec przedstawicieli lokalnej administracji. Oczywiście urbanista/planista przestrzenny na wstępie dyskusji publicznej może omówić w dużym skrócie standardowy przebieg procedury i zreferować, co udało się osiągnąć w toku tworzenia omawianego projektu MPZP. Jednak zupełnie subiektywnie – zdecydowanie za późno, za mało czasu i atmosfera często nie sprzyja na godziny wykład pt. „Procedura planistyczna MPZP – krok po kroku. Dlaczego tak a nie inaczej” 😏.

Na poniższej grafice przedstawiłem punkty ze spisu treści. Są to kolejne elementy poprawnie przeprowadzonej procedury planistycznej. Razem tworzą modelowy przebieg drugiej części tworzenia MPZP. Tak przeprowadzony proces spełnia minimalne wymagania podyktowane głównie w art. 14, 17 i 20 ustawy z dnia 27 marca 2003. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

PLAN ZABUDOWY - SCHEMAT NR 2 "JAK POWSTAJE-JAKIE SĄ ETAPY MPZP?"

Już na wstępie możesz zauważyć jak wiele dodatkowych informacji wartych uwagi dodałem przy infografikach. Omawiamy w końcu część bardzo istotną, gdzie pierwsze skrzypce nie gra już zespół projektowy, a mieszkańcy i inwestorzy nie są jedynie petentami. Istotą konsultacji społecznych jest uzyskanie przez wójta / burmistrza / prezydenta wraz z zespołem projektowym, feedback’u (informacji zwrotnej) od przyszłych użytkowników projektu urbanistycznego. Projektu nadającego ramy działaniom architektonicznym i pracą budowlanym. Tym samym, mieszkańcy i inwestorzy mają możliwość pytać, oceniać i krytykować – byle konstruktywnie ;).

Wstęp mamy za sobą i już mniej więcej wiesz czego możesz się spodziewać niżej. Prześledźmy zatem każdy z etapów krok po kroku. Zanim jednak przejdę do szczegółów mam dla Ciebie małą ciekawostkę.

Baner reklamowy - raport o mpzp OnGeo z kodem rabatowym PLANZABUDOWY

OBWIESZCZENIE/OGŁOSZENIE O WYŁOŻENIU DO PUBLICZNEGO WGLĄDU

W tym miejscu kończy się praca nad projektem MPZP za zamkniętymi drzwiami urzędów. Efekty wielomiesięcznych prac projektowych muszą zostać przedstawione opinii publicznej. Przeważnie odbywa się to w przez te same źródła informacji, wskazane w poprzednim artykule w punkcie dotyczącym obwieszczenia/ogłoszenia o podjęciu prac planistycznych:

  • ogłoszenie w lokalnej prasie,
  • obwieszczenie na tablicy ogłoszeń urzędu gminy/miasta,
  • udostępnienie informacji w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) gminy/miasta.

Jest to niezbędne minimum, które musi ukazać się przynajmniej na 7 dni przed rozpoczęciem okresu wyłożenia projektu planu miejscowego do publicznego wglądu. Jest jednak szansa, że i tym razem trafisz na tę informację w bardziej przystępny sposób, np. poprzez:

  • udostępnienie informacji na stronie internetowej lub mediach społecznościowych gminy/miasta,
  • obwieszczenie na lokalnej tablicy ogłoszeń w miejscowości lub dzielnicy/osiedla,
  • poinformowanie sołtysów lub radę osiedla.

Nie będę powtarzał i tylko wspomnę. Moje subiektywnie zdanie w sprawie przekazywania informacji potencjalnie zainteresowanym o możliwości zapoznania się projektem MPZP jest kropka w kropkę, jak w przypadku przekazywania informacji o podjęciu prac planistycznych z poprzedniego artykułu.

WYŁOŻENIE PROJEKTU MPZP DO PUBLICZNEGO WGLĄDU

Ten etap nie może być krótszy niż 21 dni. Jest to ustawowe minimum jakie masz na zapoznanie się z projektem MPZP i prognozą oddziaływania na środowisko. Jednak dokładny przedział czasowy znajdziesz na ogłoszeniu/obwieszczeniu. Pozytywną zmianą, obowiązującą mniej więcej od drugiej połowy czerwca 2020 r. jest wymóg publikacji projektu miejscowego planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko także w Biuletynie Informacji Publicznej gminy/miasta. Wyklucza to komiczne sytuacje robienia zdjęć lub skanu jedynego egzemplarza projektu dostępnego w urzędzie, aby móc na spokojnie w domu zapoznać się z proponowanymi zapisami.

DYSKUSJA PUBLICZNA

Udostępnienie projektu planu miejscowego nie może się obyć bez spotkania, tzw. dyskusji publicznej. Nie ma z góry narzuconej formy tego spotkania. Z reguły rozpoczyna się streszczeniem przebiegu procedury planistycznej, czyli etapów omówionych wyżej, ale już w odniesieniu do konkretnego projektu. Następnie, jako uczestnik takiego spotkania, możesz zobaczyć prezentację najważniejszych rozwiązań projektowych. Po takim wstępie rozpoczyna się dyskusja, na której każdy może zadawać pytania i zgłaszać uwagi.

Dodatkowo, ta sama zmiana prawa, obowiązująca od drugiej połowy czerwca 2020 roku pozwoliła na organizowanie dyskusji publicznej w formie wideokonferencji. Będąc precyzyjnym, mam na myśli „prowadzenie dyskusji publicznej za pomocą środków porozumiewania się
na odległość”. Środki te powinny umożliwiać każdemu możliwość uczestnictwa poprzez przekaz obrazu (wideo) i dźwięku (audio), a także użycie zwykłego zapisu tekstowego (chatu). Sam_a dostrzegasz pewnie, że taka organizacja dyskusji jest czymś zupełnie nowym i właściwie ze względu na pandemię COVID testujemy ją „na żywym organizmie”. Osobiście mam jednak pozytywne doświadczania z uczestnictwa w spotkaniach organizowanych właśnie w takiej formie. Jestem ciekawy czy taka alternatywna forma spotkań zostanie z nami już na stałe po ustaniu pandemii.

Wracając jednak do meritum dyskusji publicznej. Z perspektywy każdej ze stron jest to bardzo ważny element procedury planistycznej. W przypadku projektów planów miejscowych dla większych części osiedla lub całych miejscowości nie trudno o nawarstwienie odmiennych interesów “graczy o przestrzeń”, a w konsekwencji konfliktów społecznych. Takie spotkanie to z jednej strony możliwość wyrażenia swojego zdania, a także wypracowania wspólnego stanowiska zebranych przedstawicieli lokalnej społeczności. Nierzadko to zdanie stoi w opozycji do rozwiązań proponowanych przez inwestorów lub włodarzy gminy/miasta i wspierających ich projektantów. Dobrze by było, aby merytorycznie poprowadzona dyskusja i ustalenia na niej podjęte realnie wpływały na ostateczny kształt demokratycznie wypracowanego kompromisu, przedkładanego na obrady rady gminy/miasta.

ZBIERANIE UWAG

Wyłożenie projektu planu miejscowego do publicznego wglądu nie kończy się jednak wyłącznie na dyskusji. Tak jak w przypadku składania wniosków, każdy ma prawo złożyć uwagę do prezentowanego projektu, a także do prognozy oddziaływania na środowisko (dokumentu analizującego i oceniającego potencjalny wpływ zapisów projektu na ludzi i środowisko przyrodnicze). Wraz z rozpoczęciem terminu udostępniania projektu MPZP rozpoczyna się możliwość składania uwag i trwa z reguły do 14 dni po zakończeniu wyłożenia do publicznego wglądu. Szczegółów dowiesz się jednak po przeczytaniu konkretnego ogłoszenia/obwieszczenia.

Zachęcam do składania uwag szczegółowo wyjaśniających Twoje zdanie. Jeżeli odnoszą się do konkretnego miejsca w przestrzeni, działki/nieruchomości to zdecydowanie warto uzupełnić pismo o załączniki graficzne, które pozwolą doprecyzować Twoje stanowisko i dokładniej zilustrować to co nie zawsze łatwo opisać tylko słowami.

ROZPATRYWANIE UWAG

Po wyznaczonym czasie na składanie uwag wójt / burmistrz / prezydent zobligowany jest do rozpatrzenia wszystkich pismo i podjęcia decyzji o ich uwzględnieniu bądź odrzuceniu. Zgodnie z literą prawa rozpatrzenie musi nastąpić w przeciągu maksymalnie 21 dni od zakończenia terminu składania uwag. Podobnie jak w przypadku zebranych wniosków, uwagi także stanowią jedną spójną bazę zarzutów i proponowanych zmian projektu MPZP w postaci wykazu uwag. Tabela ta zawiera podstawowe informacje o dacie wpływu, danych zgłaszającego uwagę, jej treść lub streszczenie, nr działek/nieruchomości objętych uwagą oraz ustalenia projektu MPZP negowane w jej treści.

Na tym etapie po raz kolejny możemy wyróżnić dwa scenariusze.

SCENARIUSZ NUMER JEDEN

Zakłada brak uwag do projektu MPZP. Co do zasady, interpretowane jest to jako sygnał dla lokalnych władz pod tytułem “proponowane prawo miejscowe nie wzbudza zastrzeżeń”. Moim subiektywnym zdaniem taka milcząca zgoda może być w niektórych przypadkach skutkiem nieskutecznego poinformowania o wyłożeniu projektu do publicznego wglądu. W rezultacie zainteresowani mogli nie wiedzieć o możliwości zapoznania się z projektem MPZP. Jest to częste zjawisko w przypadku ogłaszania/obwieszczania o takich wydarzeniach wyłączenie w celu spełnienia ustawowego minimum.

SCENARIUSZ NUMER DWA

Zakłada złożenie uwagi lub uwag do projektu MPZP. Z reguły ich analizą zajmują się projektanci i urzędnicy. Po przygotowaniu propozycji uwzględnienia lub odrzucenia uwag wójt / burmistrz / prezydent podejmuje ostateczne decyzje, niekiedy związane z rozstrzyganiem spornych interesów. Uzasadnienie każdej decyzji powinno znaleźć się w ostatniej kolumnie wykazu uwag, a także w oddzielnym zarządzeniu wójta / burmistrza / prezydenta w sprawie rozstrzygnięcia uwag do projektu planu miejscowego. Zarządzenie to powinno być dla Ciebie dostępne po upływie 21 dni od zakończenia terminu składania uwag. Jeżeli nie możesz go znaleźć na BIP gminy/miasta to poproś o nie na podstawie wniosku o dostępie do informacji publicznej – ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

Uwzględnienie lub odrzucenie uwag ma bardzo istotne konsekwencje dla dalszego przebiegu procedury planistycznej. Odrzucenie wszystkich uwag jest jednoznacznie z brakiem potrzeby dokonywania jakichkolwiek zmian projektowych. Tym samym projekt MPZP może zostać przedłożony przez wójta / burmistrza / prezydenta na sesję rady gminy/miasta. Natomiast, uwzględnienie chociaż części uwag z reguły ma swoje podwójne konsekwencje.

Pierwszą są zmiany projektowe, które naruszają „interes osób trzecich”, czyli wpływają na warunki zagospodarowania terenu, do którego tytuł prawny nie ma sam składający uwagę, ale także inne osoby i podmioty. Piszę tutaj o sytuacji, w której zmiany projektowe wpływają także na własność osób postronnych, w sposób zmieniający możliwości zagospodarowania ich działek/nieruchomości lub generujący potencjalnie negatywnie odziaływania na sąsiedztwo. Konsekwencją takiego działania jest obowiązek ponownego wyłożenia projektu do publicznego wglądu. Ma to swoje logiczne uzasadnienie w podtrzymaniu transparentności całej procedury i umożliwieniu wszystkim potencjalnie zainteresowanym ponownego zapoznania się ze zmienionym projektem MPZP. Tym samym, cofamy się o kilka kroków do etapu wyłożenia do publicznego wglądu, ale już zmienionej wersji projektu. Oczywiście z zachowaniem możliwości składania uwag.

Drugą konsekwencją są zmiany projektowe, w zakresie kompetencji organów i instytucji uzgadniających projekty miejscowych planów. Jakakolwiek zmiana np. w zakresie układu komunikacyjnego lub warunków zagospodarowania w sąsiedztwie dróg wojewódzkich lub powiatowych, wymusza ponowne przedstawienie projektu planu miejscowego odpowiednim zarządcą dróg z prośbą o uzgodnienie jego zmienionej treści. Cofamy się z procedurą planistyczną, a po uzyskaniu niezbędnych uzgodnień, udostępniamy zmieniony projekt do publicznego wglądu. Takie zapętlenie kilku ostatnich kroków może trwać nawet kilka razy, bo przecież, powodów kolejnych uwag i zmian projektowych może być tak wiele, jak wielu jest “graczy o przestrzeń” ;).

UCHWALENIE MPZP

Wspomnianą we wstępie poprzedniego artykułu – MPZP – prace projektowe, „wisienką na torcie” wielomiesięcznej lub kilkuletniej procedury planistycznej są obrady rady gminy/miasta na temat uchwalenia projektu MPZP. Niezależnie od wyniku tych obrad, projekt uchwały przekazany radnym ma jeden istotny element wynikający z wyżej przedstawionej procedury. Jednym z załączników do uchwały jest załącznik informujący o złożonych uwagach i uzasadniający stanowisko rady gmin/miasta w odniesieniu do uwag nieuwzględnionych w projekcie MPZP. Oznacza to, że wszystkie uwagi odrzucone przez wójta / burmistrza / prezydenta muszą zostać jeszcze raz przeanalizowane przez radnych i poddane pod głosowanie. Uchwalenie projektu w takiej postaci jest równoznaczne z akceptacją wcześniejszych decyzji wójta / burmistrza / prezydenta.

PRZEKAZANIE MIEJSCOWEGO PLANU DO WOJEWODY

Większość może zakładać, że to już koniec procedury planistycznej. Projekt MPZP został uchwalony i nikt nie ma prawa podważyć samorządności gminy/miasta. Na szczęście tak nie jest i każdy lokalny prawodawca ma obowiązek raportowania o swoich działaniach. Wszystko po to, aby sprawdzić czy działania te, odbywają się w zgodzie z literą prawa. Samorządność samorządnością, ale z perspektywy obywatela odpowiednia doza kontroli nad “samo rządzącymi” jest jak najbardziej wskazana, a nawet pożądana.

Po uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wójt / burmistrz / prezydent zobowiązany jest do przekazania uchwały wraz z całą dokumentacją procedury planistycznej do wojewody. Wojewódzkie wydziały nadzoru i kontroli mogą dzięki temu zweryfikować, czy sam akt prawa miejscowego jest zgodny z przepisami prawa. W przypadku ujawnienia niezgodności ma prawo do uchylenia całej lub części uchwały. Istotne naruszenie prawa może także wynikać z niedopełnienia ustawowych obowiązków podczas prac planistycznych. Każdy z wyżej opisanych punktów podlega skrupulatnej weryfikacji, a naruszenie trybu sporządzenia MPZP może skutkować całkowitym unieważnieniem uchwały. Unieważnienia dokonuje się przez rozstrzygnięcia nadzorcze wojewody. Oczywiście, tak jak w przypadku odmowy uzgodnienia, w toku procedury planistycznej istnieje możliwość wniesienia skargi przez władzę gminy/miasta na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody.

PUBLIKACJA MPZP W DZIENNIKU URZĘDOWYM WOJEWÓDZTWA

Pomimo, że rada gminy/miasta uchwaliła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, to nie obowiązuje on od razu. Prawnym warunkiem umożliwiającym wejście w życie uchwały MPZP jest jej publikacja w dzienniku urzędowym województwa. Żeby jeszcze bardziej skomplikować to dopowiem, że MPZP nie zacznie jednak obowiązywać od dnia publikacji. Zgodnie z prawem, może to nastąpić najwcześniej po upływie 14 dni od ukazania się w dzienniku urzędowym województwa. Dokładny przedział czasowy lub konkretna data powinna być wskazana w ustaleniach końcowych uchwały MPZP. Dopiero od wejścia w życie MPZP jesteśmy zobligowani do dostosowania swojego planu zabudowy do nowych przepisów i uzyskania na ich podstawie pozwoleń budowlanych lub zgłoszenia budowy.

MOŻLIWOŚĆ WNIESIENIA SKARGI

Procedura planistyczna dobiegła końca. Lokalne prawo obowiązuje i nikt nie ma prawa go kwestionować (?). Nic bardziej mylnego, każdy kto wykaże interes prawny (np. właściciel działki/nieruchomości) może wnieść skargę do sądu administracyjnego. Złożenie skargi może się odbyć zaraz po wejściu w życie MPZP, a nawet wiele lat później. Powody pozwu mogą dotyczyć tych samych zagadnień podlegających weryfikacji przez wojewodę – niezgodność lokalnych ustaleń z przepisami prawa lub niedopełnienie obowiązków podczas procedury planistycznej. Zdarzają się nawet przypadki skarg wojewody na błędne zapisy MPZP, które nie zostały wcześniej rozpoznane i uchylone rozstrzygnięciem nadzorczym. W takim przypadku władza sądownicza rozstrzyga o zasadności zarzutów kierowanych w stronę władz gminy/miasta.

SŁÓW KILKA NA ZAKOŃCZENIE

To już albo dopiero koniec informacji o tym jak powstaje MPZP. „Wleczenie się” procedur administracyjnych i ich „zawiłości” przeszły już do legend. Jestem pewny, że jeśli dobrnąłeś_aś do końca tego artykułu to “zawiłości” nie są już problemem. Dlaczego się tak „wlecze” widać na schematach – tym wyżej i we wcześniejszym artykule opisującym część pierwszą procedury planistycznej MPZP – prace projektowe

Mam nadzieję, że w tych dwóch wpisach znalazłeś_aś odpowiedzi na większość nurtujących Cię pytań. Jeżeli jeszcze coś nie jest jasne, zadaj pytanie w komentarzu. A może masz jakieś wnioski/uwagi? Również napisz, chętnie podyskutuję i obiecuję – odpowiem zdecydowanie szybciej niż w przeciągu 21 dni :).

Dodatkowo, muszę się jeszcze usprawiedliwić. Nieuwzględnienie w streszczeniu procedury MPZP tzw. odrolnienia i odlesienia jest zabiegiem celowym. Pomimo, że jest to często spotykany element (odrolnienie – często gęsto, odlesienie już niekoniecznie tak często i gęsto) to na potrzeby streszczenia uznałem go jako dodatek do standardowego przebiegu tworzenia projektu planu miejscowego.

________________________________

Podstawa prawna aktualna na dzień: 06.02.2021 r.:

  • Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2020 r. poz. 293, 471, 782, 1086, 1378),
  • Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2020 r. poz. 283, 284, 322, 471, 1378),
  • Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 2176).

PODOBAJĄ CI SIĘ ARTYKUŁY NA BLOGU? DOŁĄCZ DO NEWSLETTERA!

Subskrybuj
Powiadom o
guest

9 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Wbudowane opinie
Zobacz wszystkie komentarze
POWRÓT
9
0
Chętnie poznam Twoje przemyślenia, proszę o komentarz.x